Stabilnie rosnący rynek

Pod względem wielkości obrotów sytuacja na rynku serwerów już od lat nie zmienia się zasadniczo i czołowa grupa głównych producentów jest praktycznie ta sama. Według danych publikowanych przez Gartnera, w II kw. 2008 nastąpił 5,7% wzrost całkowitej wartości sprzedaży serwerów co wydaje się bardzo dobrym wynikiem uwzględniając ogólną recesję na rynkach światowych. Zdaniem analityków Gartnera, największy wpływ na wzrosty sprzedaży mają rozpoczęcie kolejnego cyklu wymiany sprzętu klasy x86, rosnąca liczba inwestycji w budowę nowych centrów danych, a także istotnie rosnący popyt na serwery na rynkach rozwijających się.

IBM wciąż utrzymuje pierwszą pozycję przejmując blisko jedną trzecią pieniędzy inwestowanych przez użytkowników na świecie w zakup tego typu sprzętu. Hewlett-Packard, który jest liderem pod względem liczby sprzedawanych komputerów, pod względem obrotów zajmuje drugą pozycję, a jego dystans do IBM nieco się zwiększył w porównaniu do II kw. 2007, gdy HP była o krok za IBM.

Dell odnotował ostatnio największy wśród czołowych producentów, bo aż 15% wzrost sprzedaży, co pozwoliło firmie wrócić na trzecią pozycję w rankingu i zdystansować Sun Microsystems. Natomiast Sun, który w ostatnich latach był producentem systematycznie zwiększającym udziały i wartość sprzedaży "dostał zadyszki" i jego obroty spadły aż o 6,8%.

Na piątej pozycji utrzymuje się Fujitsu/Fujitsu Siemens, którego udziały nieznacznie spadły do poziomu 3,6% przy praktycznie nie zmieniających się obrotach.

Poza czołową piątką wszyscy pozostali producenci mają zaledwie 12,8% udział w rynku, choć zalicza się do nich nie tylko firmy działające lokalnie, ale również globalnych wytwórców sprzętu, którzy próbują zdobyć pozycję w tym segmencie rynku.

Ale IBM, pod względem liczby sprzedawanych serwerów, jest dopiero na trzeciej pozycji, daleko za HP, a także wyprzedzany przez Della. HP ma udział ponad 30%, Dell - 22,3%, a IBM 13,2%. Swoją pozycję lidera pod względem wartości sprzedaży IBM zawdzięcza serwerom uniksowym, które są sprzedawane w znacznie mniejszych ilościach w porównaniu do komputerów platformy x86, ale mają znacznie wyższe ceny jednostkowe.

Sun Microsystems w ostatnich latach notował rekordowe wzrosty sprzedaży będące przede wszystkim odzwierciedleniem rosnącej popularności systemów x86 wyposażonych w procesory AMD Opteron. Mimo, że firma przewidziała osłabienie pozycji platformy AMD i wprowadziła do oferty również sprzęt z układami intelowskimi, nie sprostała zmieniającym się preferencjom użytkowników. Choć więc Sun zwiększył liczbę sprzedanych serwerów o 1,6%, ale zmniejszające się ceny spowodowały spadek obrotów tej firmy. Będąca w podobnej sytuacji Fujitsu poradziła sobie nieco lepiej, bo przy 3,3% wzroście liczby sprzedanych komputerów udało się jej utrzymać obroty na praktycznie niezmienionym poziomie.

Interesująca może być sytuacja w segmencie komputerów wyposażonych w układy RISC i Itanium. Według Gartnera liczba sprzedanych serwerów spadła o 7,9%, ale jednocześnie wartość sprzedaży wzrosła aż o 9,4%. Oznacza to, że rośnie popularność tych układów w większych niż dotąd systemach.

Liczba sprzedanych serwerów to 2,34 miliona sztuk, co oznacza ponad 12% wzrost w porównaniu do analogicznego okresu w roku ubiegłym.

Warto zauwazyć, że HP o 3,6% zwiększyła swoje udziały w segmencie serwerów kasetowych tym samym osiągając 45,2% udział w tym rynku, a więc blisko co drugi taki komputer sprzedawany na świecie nosi logo tej firmy.

Nowości na platformie x86

We wrześniu tego roku Intel wprowadził nowa rodzinę procesorów serwerowych Xeon 7400 (Dunnington). Są to pierwsze układy IA86 wyposażone w więcej niż cztery, bo 6 zintegrowanych rdzeni CPU.

"Zwiększenie liczby jednostek CPU ma istotne znaczenie dla serwerów, bo umożliwia większą niż dotąd konsolidacje zasobów. Zwiększenie mocy przetwarzania przy utrzymaniu zużycia mocy i generacji ciepła na dotychczasowym poziomie można ocenić jako duży postęp technologiczny" - mówi Jim McGregor, analityk z In-Stat. "A w wypadku serwerów większa wydajność to parametr zawsze poszukiwany i doceniany przez użytkowników" - dodaje Jim McGregor.

Xeon 7400 są wytwarzane przy wykorzystaniu technologii 45-nanometrowej. Procesory mają częstotliwości sięgające 2,66 GHz. Model 6-rdzeniowy zużywa zaledwie 65 W mocy, a więc tylko ok. 11 W na pojedynczy rdzeń CPU.

Układy są wyposażone w 3 MB pamięci L2 na każdą jednostkę CPU i dodatkowo 16 MB współdzielonej pamięci L3. Daje im to istotną przewagę nad starszymi wersjami Xeon, na przykład Xeon 7300 zawierały 1 lub 2 MB pamięci L2 i w ogóle nie były wyposażone w pamięć cache poziomu L3.

"Dunnington to bardzo interesująca propozycja zwłaszcza dla korporacji, które wykorzystują infrastrukturę opartą o serwery x86, bo układy te umożliwią konsolidację systemów przy wykorzystaniu mniejszej niż dotąd liczby fizycznych komputerów" - mówi Charles King, analityk z Pund-IT.

Należy podkreslić, że Xeon 7400 to pierwsza rodzina Xeon wyposażona w pamięć L3, a jednocześnie są to ostatnie modele wykorzystujące architekturę Penryn.

Dla porównania warto przypomnieć, że już dostępne na rynku 4-rdzeniowe procesory AMD Opteron były konkurencyjne w stosunku do układów Xeon m.in. dzięki temu, że AMD wyposażyła je w dużą pamięć L2 oraz dodatkową L3.

W porównaniu do układów Opteron, Xeon wciąż mają jeszcze jedną słabość - względnie przestarzałą szynę FSB oraz zewnętrzny kontroler pamięci, które ograniczają przepustowość.

Intel zamierza jednak zmodyfikować również te elementy choć dopiero, gdy w przyszłym roku pojawi się nowa generacja układów platformy Nehalem przeznaczonych dla systemów wieloprocesorowych.

Natomiast AMD planuje zrezygnować z wprowadzenia 8-rdzeniowych wersji Opteron-Barcelona które miały się pojawić na rynku w 2009 roku i zamiast tego skoncentrować się na rozwijaniu architektury układów serwerowych wyposażonych w 12 jednostek CPU o kodowej nazwie Magny-Cours, których premiera jest przewidywana w pierwszej połowie 2010 roku. Magny-Cours będą zawierały aż 12 MB pamięci L3 i współpracowały z układami DDR3 SDRAM. Procesory będą się składały z dwóch zintegrowanych układów 6-rdzeniowych, a więc AMD chce zastosować podobne rozwiązanie jak Intel, bo "jest ono tańsze i łatwiejsze w realizacji niż pełna integracja 12 jednostek CPU" - mówi Dean McCarron, analityk z Mercury Research. Natomiast zgodnie z wcześniejszymi planami, w II połowie 2009 na rynku mają się pojawić 6-rdzeniowe Opteron - Istanbul.

Platforma SPARC - wspólnymi siłami

Sun Microsystems i Fujitsu Computer Systems od dawna wspólnie rozwijały platformę procesorów SPARC oferując jednak własne, niezależne modele serwerów wyposażonych w te układy. W ubiegłym roku współpraca ta została rozszerzona i w kwietniu 2007 firmy te wprowadziły jednolitą, wspólnie opracowaną linię serwerów SPARC Enterprise. Te same modele są sprzedawane niezależnie pod markami obu tych producentów.

W lecie br. pojawiły się modele SPARC Enterprise Servers wyposażone w nowe 4-rdzeniowe układy Sparc64 VII, które zastępują wcześniej wykorzystywane 2-rdzeniowe Sparc64 VI. Serwery pracują pod kontrolą systemu Sun Solaris 10 i są przeznaczone przede wszystkim do obsługi dużych baz danych lub korporacyjnych systemów ERP.

W komputerach można równolegle instalować procesory Sparc64 VI i VII w dowolnej kombinacji bez konieczności modyfikacji sprzętu lub oprogramowania. Sparc64 VII są wyposażone w 5 lub 6 MB współdzielonej pamięci L2, mają maksymalną częstotliwość 2,56 GHz, a każda jednostka CPU może przetwarzać dwa wątki.

W porównaniu do układów Sparc64 VI, nowe procesory zużywają o 44% mniej energii na rdzeń CPU. Tak znacząca poprawa efektywności została uzyskana oczywiście dzięki przejściu na bardziej efektywny 65-nanometrowy proces technologiczny.

Jednocześnie wiadomo, że Fujitsu już przygotowuje kolejne wersje układów SPARC64, które mają być wyposażone w 8 rdzeni CPU i umożliwić istotnie zwiększenie wydajności rodziny serwerów SPARC Enterprise Servers.

Nowe procesory, znane pod kodową nazwą Venus mają być wytwarzane przy wykorzystaniu procesu 45-nanometrowego. Data ich premiery nie została na razie ujawniona. Według zapowiedzi, układy będą zawierać zintegrowane kontrolery pamięci, a ich szczytowa moc przetwarzania ma sięgać 128 GFLOPS.

Z kolei Sun Microsystems o blisko rok opóźnia premierę swoich 16-rdzeniowych układów Rock, które na rynku pojawią się najprawdopodobniej dopiero w II połowie 2009 roku. Według przedstawicieli Sun, będą to procesory o innowacyjnej architekturze umożliwiające "adresowanie wyjątkowo dużej pamięci oraz wyposażone w nowatorską technikę przewidywania rozgałęzień (data pre-fetching) umożliwiającą przetwarzanie wyjątkowo wielu równoległych wątków".

Rosnąca popularność wirtualizacji, usług webowych i cloud computing sprzyja możliwościom zastosowań procesorów wielordzeniowych, bo aplikacje tego rodzaju z reguły mogą efektywnie wykorzystać oferowane przez nie funkcje przetwarzania wielowątkowego. "W praktyce na wydajność procesorów serwerowych wpływ ma wiele czynników, ale nie ulega wątpliwości, że do podstawowych należą liczba rdzeniu CPU, wielkość pamięci podręcznej oraz częstotliwość zegara taktującego" - zauważa Dean McCarron, prezes Mercury Research.